Categorie: Reizen

‘Door de sluis of wachten tot morgen’,was de keuze. Bij de nieuwe sluis van Otterndorf waren we wat laat. De ebstroom op de Elbe liep op zijn laatste liters naar zee. We konden nog geschut worden, maar of het lukken zou om door de ondieper wordende geul naar dieper water te varen, was onzeker. De beslissing lag voor de hand. We bleven voor de sluis liggen om te overnachten. Bovendien was er de volgende dag veel minder wind, een min voor de zeilers, en een plus voor ons.

Na een heerlijk rustige nacht, waren we er met 3 schepen klaar voor. Even na 8 uur mochten we de sluis invaren omdat er net een schip van buiten naar binnen was geschut. De sluis die helemaal opnieuw is gebouwd is een technisch hoogstandje. Opgenomen in de zeedijk en voorzien van 3 moderne verticale hefdeuren waarmee de sluis, verkleind of vergroot, gebruikt kan worden. Een minpuntje is dat het kolk-deel van de sluis aan de kant van de Elbe geen glijstangen, maar alleen bolders heeft. Het echtpaar op leeftijd, ze bewogen als stramme klazen door het gangboord, had de grootste moeite het schip bij de sluiswand te houden. Heftig de hekschroef en de boegschroef laten razen, hield het schip, dat slechts aan één sluis-bolder met 2 lijnen vast lag, nauwelijks op zijn plaats. Wij, ietsje jonger bejaard, hadden het makkelijk. Voor en achter vast aan de glijstangen, stegen we, dobberend op borrelende waterbellen, langzaam omhoog. Uiteindelijk voeren we zonder schade de sluis uit, evenals het echtpaar op leeftijd, dat verder zou varen richting Hamburg.

Eenmaal op het Elbe-water, veel rustiger dan de dag ervoor, kozen we ervoor om verder te varen langs de noordoever nadat we, zoals het hoort, de vaargeul recht overgestoken hadden. Brunsbüttel is met de vloedstroom mee vanaf Otterndorf in anderhalf uur te bevaren. Dankzij de wind uit het noorden was het een rustig tochtje. Van de grote jongens, de containerschepen en tankers op weg naar zee of omgekeerd, hadden we weinig last. Irritant zijn de af en aanstormende pilots, die er lol in hebben met hun gigantische hekgolven onze glazenkast te herorganiseren en alles wat we vergaten vast te zetten vliegles te geven.

De grote sluis was een makkie. De houten vlonders langs de sluiswanden, waartegen je stootwillen wegglijden in plaats van te willen stoten zijn tegenwoordig met metalen roosters bekleed. Prettig om niet adem-happend als een spartelende vis op de gladde plankieren te vallen bij het afstappen van je schip, zoals dat jaren geleden menigeen overkwam. Het gaat allemaal mooi langzaam en voor het zeilschip dat bij ons langszij had vastgemaakt, was de sluisprocedure een cadeautje en een sluisbabbel zo geboren.

Het haventje om de hoek bij de sluis in Brunsbüttel heeft ons voorzien van vers ‘Kein Trinkwasser’-water (volgens het opschrift bij de kraan). Als eigengereide Nederlanders hadden wij er zo onze gedachten over, zeker omdat bij een kleine proeverij er toch zeer smakelijk koel vers water uit die kraan kwam. Misschien was het opschrift wel bedoeld de lurkende en happende bezoekers (er was een soort Pinkster-markt met bier en zo), aan te moedigen om het bij dorst na Bratwursten en Backfisch vooral op ‘Bier’ te houden. Overigens, we zijn er na inname van de nodige liters water nog steeds niet ziek van geworden.

Het is relaxed varen op het Noord-Oostzeekanaal. Alleen zodra een gigantisch varend pakhuis je tegemoet komt of oploopt is het zaak voldoende ruimte te geven en goed stuurboordwal te houden. Op 40 km vanaf Brunsbüttel vonden we in het Giselau-kanal een goede plek voor een nachtje over. Meerdere zeilschepen en motorboten kunnen er voor een nacht gratis afmeren voor de sluis. Ooit gingen we die sluis door en voeren we met vrienden in onze toenmalige zeilschepen via de Eider naar Helgoland.

Rendsburg is bij kilometerpaal 62 aan het NOZ-kanaal een ideale plek om snel boodschappen te doen. Met 10-11 km per uur voeren je daarna in 4 uur verder naar de sluis van Holtenau alwaar we vlot met z’n tweeën in de sluis werden geschut. Holtenau aan de kade bij de oude sluis bleek een prima plek om te overnachten. Tijdens een wandeling langs de oude kade aan de binnenkant van de sluis vond Nienke in het park een orchidee, een ‘Brede Orchis’. Niet bepaald een te verwachten habitat voor orchideeën.

Het is windstil, de Kieler Förde oogt als een gladde spiegel. De zon is net op, 6 uur in de ochtend maken we los van de kade. In de middag zou de wind fors toenemen. We varen net buiten de groene tonnen naar het noorden. De zon schildert een brede baan verblindend licht op het water. In de verte zien we de vuurtoren van Kiel en laten haar aan stuurboord liggen. De aantrekkende wind uit het westen vormt de lome deining om in een korte krullende golfslag. Het zicht is uitstekend, in de verte een enkel schip. De uitgezette koerslijn lijkt te kloppen met de werkelijkheid. Om zo te varen, wat wil je nog meer……

Het gras op de dijk lijkt wel te leven, wuivend als het wapperende vacht van een hazewindhond in een fikse bries. Een Beaufort 3-4 met uitschieters. We liggen rustig achter de dijk, vrijwel uit de wind, twee aan twee met het schip van onze vrienden. We waren een beetje te laat om nog geschut te worden, aan de andere kant van de sluis had de eb al te veel Elbe-water weer naar zee gezogen. De indrukwekkende nieuwe sluis van Otterndorf draait pas weer op de volgende dag. Prima voor ons, omdat de volgende morgen de wind pas laat zijn kop gaat opsteken. Onze ervaring is dat het raar hobbelen is als je met een stevige wind uit het Noord-Westen en de daarbij horende buitel-golven op de wachtplaats voor plezierjachten vlak naast de sluis van Brunsbüttel, pas op de plaats moet maken.

Vanuit het bruggen-verhaal naar Haren aan de Eems, waar ik door onoplettendheid een landvast in de sluis verspeelde, voeren we vlot door het Küstenkanal met een tussenstop in het Elisabethfehn-Kanal, waar we weer eens ervoeren hoe het is om als een lome karper door de prut te moeten ploegen. De wierpot bij de motor is dol op deze troebele smoothy van bladerresten en overleden insecten. Aan schoon water houdt ze een onnuttig gevoel over, alsof ze er niet toe doet. Neen, dan was het kanaal bij ter Apel dik feest. Nooit eerder was ze zo verwend. Zelfs de stalen buis van onder uit het schip naar de wierpot zat vol, potdicht. Van haar feestmaal ontnomen heb ik uiteindelijk de buis ook nog moeten schonen door met een stuk slang de rommel naar beneden te blazen, terug in het sop waar het zijn domicilie heeft. Het piepkleine haventje aan het Elisabethfehn-Kanal, eigenlijk alleen een wallenkant met steiger en een overdekt leugenbankje, wordt beheerd door een havenmeester die zich misschien wel bewust was van de ons toebedeelde sleur-tocht door de modder. Hij bekeek onze schepen, vroeg of we water en stroom nodig hadden (wat denk ik lastig was) en concludeerde bij onze ontkenning dat een tientje per schip voor de nacht ‘genügend’ was. Wij waren het ermee eens.

Oldenburg hebben we volgende dag links laten liggen en zijn als gevleugelden met de stroom mee de Hunte af geracet. Dat ging hard, maar niet zo hard als de volgende dag op de Weser, waar we af en toe een dikke 9 knopen over de grond liepen.

Elsfleth is een ‘altmodisch’ plaatsje aan de monding van de Hunte waar we aan een steiger in de buurt van het stationsgebouw hadden afgemeerd (er denderden regelmatig goederentreinen voorbij, die ik gelukkig dankzij mijn oren nauwelijks hoorde). Elsfleth zou ik graag uit mijn geheugen willen wissen, al heeft het plaatsje er zelf geen schuld aan. Het was mooi rustig weer, Nienke verwijderde de vliegen die verdronken waren in de dauw op het dak en het voorschip. Alles klaar voor een vlotte tocht over de Weser richting Bremerhafen. De ebstroom als duwtje in de rug mee. Met een wijde bocht stuurde ik het schip richting de Weser. In de verte zag ik slechts één binnenvaart schip onze kant op komen. Ik bekeek de zeekaart op tafel om nog even te kijken hoe we zouden varen. Dat was niet handig, want het binnenvaart schip bleek harder te varen dan ik dacht. Vanuit mijn ooghoek was het schip ineens wel erg dichtbij en via een snelle ruk aan het roer wist ik een aanvaring nog net te voorkomen. Mezelf vervloekend hoorde ik over de marifoon hoe de schipper me uitkafferde, ‘dieser verdamte Sportboot’ en dat hij had moeten uitwijken. Het is goed gegaan maar de schrik zat er goed in. Mijn zoon, kapitein op de grote zeilvaart, leerde me ooit een lesje tijdens het wisselen van de wacht aan boord van de Atlantis. Bij aankomst in de stuurhut keek ik eerst op de instrumenten, een actie die mijn zoon tot de uitspraak lokte: “Pa eerst om je heen kijken, daarna pas naar de instrumenten”. Aan die instrumenten voeg ik dan nu ook ‘kijken op de zeekaart’ toe. Regelmatig hoor ik inwendig nog die woedende stem over de marifoon die me van alles toewenste. Gelukkig niet in mijn slaap….

Vlak onder Bremerhafen ligt de monding van de Geeste, het riviertje dat ons binnendoor naar de Elbe moest brengen. Het eerste deel van de Geeste is getijdewater.

Als het water op de Weser met de ebstroom naar zee leegloopt doet dat het ook op de Geeste, zij het alleen vanaf de sluis even verder stroomopwaarts. Dat we met de ebstroom op de Geeste juist stroomopwaarts voeren en dat het met de minuut steeds ondieper werd was een puntje van zorg. Halverwege een paar uur moeten blijven hangen in het slib totdat de opkomende vloed ons zou verlossen, stond niet op het programma. Theoretisch moest het qua tijdstip lukken, praktisch ging het net goed ondanks dat we regelmatig, zorgvuldig de buitenbochten nemend, door de modder ploegden.

Na het sluisje, een erg smal sluisje, dat je bij het uitvaren een douche geeft vanaf de druipende verticale klep is er rust. Betrekkelijke rust, dat wel. Goed middenvaarwater houden met voldoende water onder de kiel, de wallenkanten zijn erg ondiep en met prikken bebakend. Het oeroude moeraslandschap aan beide zijden wordt slechts af en toe afgewisseld door een eenzame boerderij met een lap grasland, waar soms een paar koeien grazen. Terwijl we uit een smaller deel van de Geeste tussen de bomen het wijdse landschap weer binnen voeren zagen we vlak voor onze boeg majestueus een Rode Wouw een verkenningsrondje vliegen, daarbij zijn roodbruine verentooi, in al zijn kleurenpracht etalerend.

Het leven is goed en we genieten van al het natuurschoon en besluiten een dag voor het Pinksterweekend in het Kürort Bederkesa te blijven liggen

Wakker geworden aan het Zuidlaardermeer kijk ik naar buiten en zie een groep boerenzwaluwen in korte bochten laag bij de grond zwenken, terwijl ze af en toe de grond lijken aan te raken. Het is stil op het meer, de wind is gaan liggen…..

De plek waar we met onze Nine Marit lagen is zo fraai dat een dag extra blijven liggen geen straf was. Tijdens de geplande tocht naar het Küstenkanal langs Stadskanaal, Ter Apel en Haren aan de Eems werden we gedwongen de zondagsrust van de brugwachters te respecteren. We waren verrukt over het stuk natuur achter de haven waar we tijdens een spannende wandeling door een rijk gevarieerd bos naar de vogelkijkhut liepen. De beloofde Witwangsterns lieten zich niet zien. Het schijnt hier aan het meer één van de weinige plekken in Nederland te zijn waar deze zeldzame vogels broeden.

De havenmeester liet ons ook nog filmpjes zien van een rondscharrelende bever op de smalle strook land vlak voor de haven. We herkenden hem direct als de man die ons hielp een in de schroef gevangen stuk dekzeil te verwijderen, een stuk plastic dat we als ongenode gast in de schroef mochten ‘verwelkomen’, toen we in 2014 met de Nine Marit vanuit Ter Apel naar het noorden voeren. Dat we morgen opnieuw die route gaan varen in omgekeerde volgorde levert ons de nodig ‘voorpret’ op. Op een herhaling van een ongenode gast van dat kaliber zitten we niet te wachten.

Ik ben benieuwd hoe het in konvooi varen deze keer zal bevallen. Een oneindig aantal bruggen worden gemeesterd door twee mannen op scooters. De ene man draait de brug open en de andere man draait hem na het passeren van het konvooi dicht. Dat ze daarbij ook van stuivertje verwisselen is om de arbeidsvreugde hoog te houden. De mannen zeiden destijds bij aankomst vlak bij het Zuidlaardermeer dat ze er veel langer over hadden gedaan. Een beetje doorvaren met een schip van 4.10 meter breed in een ondiepe vaart van 5-6 meter breed lukt niet echt. Door de zuiging wordt het varen kruipen en koers houden zwabberen. Een gedwongen meditatief reisje. Onthaasten als les in geduld …..

Klokslag 8 uur in de morgen op maandag, lagen we bij Kropswolde voor de eerste brug, alleen. Na een poosje wachten was hij er ineens. De brugwachter, geelgroen pak, zwarte grote helm motorbril op en een brede grijns. Een vriendelijke babbel waarin hij uitlegde hoe het zal gaan met dit ‘één- schip-konvooi’. Dat het eerste stuk het moeilijkste stuk was, vertelde hij ons pas later. Vooralsnog waren het de gerustellende woorden, “meneer en mevrouw, het komt goed, als U maar goed midvaart houdt”. Het ging goed, maar de ondiepe wallenkanten waren wel erg dichtbij de flanken van ons schip en de zuiging was gigantisch. Er was al eerder een schip vastgelopen.

Bij het sluisje kregen we uitleg waarbij hij ons vertelde tot waar hij onze begeleider bleef. Even later was er plotseling nog een geelgroene man op een scooter, zijn collega. Beurtelings scheurden ze, elkaar afwisselend, naar de volgende brug.

Niet de breedte of diepte van het vaarwater bezorgde me een permanente staat van samengeknepen billen. Het waren de bruggen, in totaal bijna 50 stuks, die voor mijn gevoel vaak net te smal voor ons schip waren, zeker als je al zwabberend varend moet mikken tussen met ijzer of hout beklede betonnen bruggenhoofden. Het is knap dat Nienke dankzij haar stuurmanskunst geen brug heeft geraakt. Misschien ook wel door mijn angstige kreten ‘stuurboord of bakboord’ als ik, meestal ten onrechte, meende dat het niet goed ging. Zelf was ik minder handig en tikte met de hoek van het zwemplateau tegen een brug-balk. Ik moet bekennen aan de geelgroene en later de oranje mannen op scootertjes lag het niet. Het is vooral de stress om als een zwabberende half-dronken matroos na een kroegentocht door een smal steegje te moeten lopen en dan bang te zijn dat je pas gepoetste schoenen krassen zullen oplopen.

We hebben het in 2 dagen volbracht, van het Zuidlaardermeer naar Ter Apel. Ter Apel waar onze vrienden al lagen te wachten om samen een konvooi te vormen richting Duitsland en Denemarken……

Deze week begon in het WTC in Leeuwarden Boot Holland( 8 t/m 12 maart 2023). De beurs voor de watersport liefhebber die zich wil verlustigen aan de ultieme motorboot of die ene zeilboot waarvan beweerd wordt dat hij nog beter zeilt dan je eigen scheepje. Of je nu op zoek bent naar een onderdeeltje voor je schip dat het tijdens de zomer begaf of dat je gewoon gezellig wat rondkijkt, er is vast wel wat te vinden dat het varensgezellen-hart doet kloppen.

Gisteren waren we er. Die zeilboten waren er niet. Wel een aantal nieuwe motorboten( veel minder) en (voor het eerst) een aantal ‘houseboten’, die het meest lijken op een varend tuinhuisje dat vanaf de veranda te besturen is. De hal waar in vroegere versies van deze beurs het sportieve element werd benadrukt was gesloten. Geen zeilplanken, surf spullen, kleine zeilboten, trailers of ander klein vaargenot. De andere hallen liggen vol met snelle racesloepen, tenders al dan niet uitgerust met een elektrische of met fossiele brandstof verspillende motor-aandrijving, poffertjes- en krokettenkramen en de van oudsher bekende stands met sierkussens, navigatie-spullen, boeken en verzekeringsmaatschappijen. Ik doe in deze opsomming waarschijnlijk vele stands te kort.

Het is wonderlijk om tussen al die stands door te lopen. Ik merk een soort onrust, bezorgd dat ik door de overvloed niet zie wat me eigenlijk interesseert of denk me te moeten interesseren.

De belangrijkste reden om de beurs te bezoeken was dat onze 20 jaar oude rubberboot te aftands was en eigenlijk te zwaar en te groot om aan boord te hebben. Voor een klein prijsje hebben we de kinderen van een broer van onze buren een plezier gedaan, met de voorwaarde dat mocht de boot binnen 3 maanden zinken, ze het geld zouden terug krijgen. Een rubberboot, ik blijf het een onding vinden, hebben we wel nodig met onze ambities af en toe te ankeren of een oversteek te maken en toch een extra veiligheidsmiddel bij de hand te hebben. Waarom een onding? Wel eens plaatsgenomen vanuit je schip in zo’n opgeblazen wiebelding, waarbij je het gevoel hebt op een verende trampoline te moeten gaan staan en op je stramme knieën te moeten zitten, op de bodem van de boot, om vervolgens voorzichtig te testen of dat dunne roeibankje dat nauwelijks vast zit op 2 rubberen strips beiderzijds op de tubes, je gewicht kan dragen? En misschien wel eens bijna een keer overboord gedonderd doordat je je eigen gewicht hebt onderschat en iets te ver je voet buiten het midden van de boot hebt gezet bij het instappen? Of gemerkt dat varen met dat ding( dinghy is m.i. een te eufemistische woord) een natte bedoeling is als er wat golfjes staan? Kortom, het is een noodzakelijk ding, maar niet mijn favoriete vervoersmiddel op het water.

Dus we hebben er weer een gekocht, kleiner( nog minder ruimte voor mijn benen), met veel dikkere tubes( zou stabieler zijn), sneller op te blazen, compacter op te bergen, betere pvc- kwaliteit en ook nog afgeprijsd. Ik moet dus tevreden zijn en dat ben ik. Nienke ook.

Na wat zoeken vonden we de KNRM stand en kochten daar onze jaarlijks te vernieuwen vlag voor in de mast.

Er is best veel te zien, en voor je het weet heb je toch weer iets gekocht waar je meent iets aan te hebben voor het komende vaarseizoen. Zoals het onderstaande handige dingetje op de foto. Om je aan vast te houden als je de waterlijn wilt poetsen terwijl je in het water ligt of om een ruit die je in zijn geheel wilt uitnemen tijdens een geplande inbraak in je schip.

Bezoek van de beurs kan nog t/m zondag 12 maart.

Rob en Nienke Peters

Bijna aan boord Nine Marit.

Nee, niet op het water. We zijn met een bus naar Oostenrijk, naar het Lechtal. Het is weer eens wat anders. We zijn ‘georganiseerd’ aan het wandelen in de sneeuw. We moeten ons voegen en ons aanpassen aan de groep, samen in de bus, samen eten, hetzelfde hotel, een beetje socialiseren, allemaal zaken die we niet erg gewend zijn. Gelukkig krijgen we veel vrijheden. Onze reisleidster, een voormalig binnenvaart-schipperse die met haar man de wateren in Nederland, België en Noord-Frankrijk bevoer, bestiert de groep met duidelijke instructies en veel gezag, zonder ons te betuttelen, prima mens. Afgezien van twee koppels die duidelijk jonger zijn, bestaat de groep van wandel-lustigen uit voornamelijk grijsgelokte ouderen die nog redelijk vlot ter been zijn, waaronder ondergetekende.

De eerste kennismaking met een groepslid verliep verwarrend. In het trappenhuis van het hotel waar we de nacht vóór het vertrek met de bus verbleven, maakten we kennis met Tom. Dat we naar hetzelfde hotel in Oostenrijk zouden gaan, bleek pas nadat we erachter kwamen dat we een verschillende touroperator hadden maar wel naar het zelfde hotel in Stanzach gingen. De man oogde wat verstrooid en zijn goedige honden-ogen deden mij denken aan het beeld van een gepensioneerde professor in oude talen. Later ontdekten we bij navraag dat we het mis hadden. Hij was verpleger en later manusje van alles en boekhouder. Uiterlijk wil niet alles zeggen. Dat ik onze reisleidster aanvankelijk inschatte als directrice van een autobanden-bedrijf bleek ook al niet te kloppen.

Tom’s vrouw bleek een vasthoudend type. Terwijl wij op de gang in ons hotel in Stanzach, voor de deur van onze kamer stonden, de handen vol met jassen, wandelstokken en een fles witte wijn in een koeler, die dreigde weg te glippen van onder mijn arm, hield zij (haar man Tom kende haar al langer en liep schielijk weg) een uitgebreid betoog over de genoegens van het gebied waar we nu waren. Kennelijk had zij niet door dat we popelden om onze kamer binnen te gaan. Eveneens moest ze kwijt dat ze slecht ter been was en eigenlijk helemaal niet mee kon wandelen. En omdat ze binnenkort een nieuwe knie zou krijgen, had ze zich in de Konditorei in een stadje verderop van een stempelkaart voorzien, om er iedere dag Kaffee mit Kuchen te gaan eten, met haar man. Toen ze ook nog ging vertellen hoe goedkoop het was om met de trein naar Oostenrijk te gaan en hoe goed het hotel wel niet was, wist ik schoorvoetend uit te brengen dat de wijn me uit de armen begon te glippen en dat we erge dorst hadden, waarop ze inzag dat verdere aanbevelingen aan ons niet besteed waren en in de voetsporen van haar man afdroop naar hun kamer. Terloops deelde ze met een grote grijns nog even mee dat ze morgen de bank gingen beroven…..

Gisteravond, bij het diner, waren we beide even in shock, ik iets anders dan Nienke, maar dat heeft meer te maken met een verschillende kijk op gender. Het meisje dat ons vroeg wat we bij het eten wilden drinken was nieuw en stond plots in volle glorie bij onze tafel. Ook zij was net als de andere serveersters in een wit Tiroler niemendalletje gekleed, zij het met wat minder tierelantijntjes aan haar kostuum. Terwijl ze enigszins voorover staand probeerde op te schrijven wat we wilden, etaleerde ze haar ronde, nogal bleke borsten, losjes hangend in haar hangmat-topje. Per ongeluk bestelde ik bijna 2 glazen bier voor mezelf. Het meisje was extra schattig door de twee roodharige vlechten die beiderzijds parmantig uit haar hoofd naar buiten hingen. Om het één en ander meer pit te geven, wat ik nauwelijks nodig vond, had ze haar ogen extra zwart omlijst en haar donkerrode lippen geaccentueerd met een nog wat donkerder lijntje, waardoor ze van kunststof leken te zijn gemaakt. Het huidige schoonheidsideaal met veel make-up en aangezette, soms getatoeëerde wenkbrauwen kan me niet bekoren, evenals het toenemend gebruik om je huid, als een soort levend behang, met exotische bloemmotieven, Chinese spreuken of religieuze symbolen te versieren.

Het is een mooi rustig gebied waar wij vertoeven. Wandelen is hier de corebusiness. In de zomer ook een prima gebied voor een fietstocht . Lermoos en Ehrwald zijn de bekendere plaatsen niet ver van hier, waar in de winter veel wordt gelanglauft en gewandeld aan de voet van de Zugspitze.

We troffen het met het weer in het eerste deel van de week. De uitgezette routes zijn over het algemeen goed voor wandelen geprepareerd en elke dag worden we met de bus naar het begin van de wandeling gebracht, heel luxueus. Het is best aardig dat behalve de reisleidster ook de buschauffeur op deze reis meeloopt, van wie ik, volgens een medewandelaar, gezien zijn uiterlijk wel een broer kon zijn. Aan het begin van iedere dag wordt duidelijk afgesproken om na de wandeling op een bepaalde tijd weer bij de bus te zijn voor de terugtocht naar het hotel.

Vandaag en morgen valt er poedersneeuw en is het zicht beperkt. Het lopen in de bergen is heerlijk. Zelfs met sneeuw. We lopen verder dan we dachten aan te kunnen, nog twee dagen…..

Lauwersmeer

We worden steeds meer twijfelaars en beslissingen lijken we steeds meer te laten afhangen van wat zich voordoet in het moment. Vanaf het Lauwersmeer maakten we meerdere overwegingen om naar Schiermonnikoog te varen op het laatste moment ongedaan, omdat de wind-voorspelling ons bij nader inzien niet aanstond. De actuele wind varieerde de laatste dagen tussen Bf 4 en Bf 6 in de vlagen. We hebben de afspraak dat we met onze motorboot niet op zee uitvaren boven een windsterkte Bf 4.

Dus…. We liggen uiterst comfortabel op een prachtige plek vlak bij het Lauwersmeer aan een kleine steiger, hogerwal, beschut tegen de oostenwind. Om ons heen boerenzwaluwen, een enkele zwaan en een paar Sternen die traag wiekend op de wind af een toe een duik in het water maken om een visje te verschalken. Gisteren zag Nienke een ijsvogel vlak bij ons schip die vanaf een paal naar een visje dook en hem op een steiger doodde door hem met zijn kop tegen de planken te slaan. Met de vis in zijn snavel was hij weg, zijn naam, de ‘blauwe flits’, eer bewijzend. Ons plekje aan het Dokkumerdiep bood een prachtig uitzicht over het landschap rond het Lauwersmeer en nodigde uit tot een wandeling richting een uitzichttoren van Corten-staal in aanbouw. Een keur aan schepen in soorten en maten schoof de hele dag aan ons voorbij. Op weg naar ons plekje zagen we gisteren een kleine zeilboot onder voltuig met ballonfok voor de wind vanuit Zoutkamp aan komen varen. Ze voeren recht op het eiland af, waar wij met ons schip net achter vandaan kwamen. Er moest van koers worden veranderd, rechtdoor varen was geen optie. Slingerend in de vlagen was het niet duidelijk of ze ons of het eiland tot doelwit hadden gekozen. Wij kozen ervoor om hen, zoals een motorboot betaamd, de ruimte te geven. Na ons nauwelijks te hebben ontweken, besloot de bemanning, voortrazend op de achterlijke wind, om het eiland toch maar niet als doelwit te verkiezen. Gijpen was de enige optie en dat deden ze met verve, ze sloegen bijna om. Één van de twee stoere mannen van middelbare leeftijd, sloeg overboord maar wist zich nog net vast te houden bij het roer van het schip, dat zich weer had opgericht en verder voer. We zagen hem weer aan boord klimmen, waarna ze met een bakstag-wind over de andere boeg, slingerend in de harde vlagerige wind, verder voeren. De zeilvoering aanpassen in de zin van een rif zetten en een gewone fok in plaats van de ballonfok, kwam blijkbaar niet in hun op.

Daags tevoren lagen we in het Stropersgaatje, een beetje lagerwal, waar we twee merkwaardige bootjes zagen. Minitrimarans met trapaandrijving en een dunne mast met zeil. Echt hard ging het niet ondanks de stevige bries en even laten zagen we dat één van de twee zonder mast vleugellam rond dobberde. Hij werd geholpen door zijn maatje in de andere trimaran. Een harde windvlaag was net iets te veel voor de iele cocktailprikker- mast.

Nu we besloten hadden niet naar Schier te varen, maakten we een plan B. Eerst maar door de Dokkumer Ee naar Dokkum. Vandaar naar Leeuwarden, een filmpje pakken en vervolgens naar Franeker en Harlingen om wellicht bij beter weer een oversteek naar Terschelling te maken.

Dokkum en Leeuwarden kennen we al redelijk. Franeker was verrassend, in die zin dat we er ooit wel waren om het Planetarium te bezoeken of om naar een schitterend optreden van Toots Tielemans in de Korenbeurs te gaan. Het stadje verder bekijken kwam er niet van. Nu dus wel. De vele indrukwekkende oude panden in deze oude universiteitsstad zijn beslist de moeite waard om te bekijken. Het Martena museum, opgetrokken in grote gele en rode kloostermoppen imponeert in de hoofdstraat. Het museum was helaas gesloten maar de grote tuin erachter met prachtige grote bomen is altijd open. Bloeiende herfsttijloos( Colchicum autumnale) vond een mooie plek rond de wortels van een grote mij onbekende boom met een ruwe boomschors en kleine bladeren.

Als je niet bang bent om je boot in de herfst onder de gevallen bladeren te krijgen is de jachthaven vlak bij het centrum een fraaie plek om je schip te stallen en het stadje te verkennen. Water en stroom zijn inbegrepen bij het havengeld dat vele malen goedkoper is dan dat van de Noorderhaven in Harlingen.

Het tij was de volgende dag gunstig en de wind zwak tot matig. Rond half twaalf, een uur na hoog water Harlingen lieten we ons schutten in de kleine zeesluis van de Tjerk Hiddes sluis. Beste tijd om naar Terschelling te vertrekken zou eigenlijk 2 uur na hoogwater zijn. We waren iets te vroeg voor de oversteek. Naast het hoofdvaarwater bij de Pollendam en ook verderop liggen gele tonnen waar een “vaarpad” voor de recreatie-vaart is gecreëerd. Daar varen resulteert in iets minder heftig geschommel als er een snelboot langs stuift. In de smalle stukken van het vaarwater is het niet verkeerd om voortdurend achteropkomend verkeer in de gaten te houden.

De Meep zat nog stikvol met water en tegen de stroom invaren deed onze snelheid over de grond flink inzakken. Onderweg zagen we dat veel schepen de route kozen over het Schuitengat. Het Schuitengat is tegenwoordig zelfs bij laag water goed te bevaren, hoorden we achteraf. Op de terugweg hebben we die route verkozen boven die over de Meep.

Terschelling; Wat zal ik erover zeggen, een feestje: het was de volgende dag mooi weer. We maakten een herfstige wandeling door de bossen, de duinen en over het strand. Onderweg vonden we op meerdere plekken Cranberries tussen de Kraaiheide.

In verband met de te verwachten windstilte en veel meer wind de volgende dag, vertrokken we op dezelfde dag laat in de middag met opkomend tij weer naar Harlingen. De zonsondergang stuurboord achter ons leverde plaatjes voor een kalender. Het was rustig op het water, de veerboten schoven op afstand in de verte langs en net voor donker liepen we de Zuiderhaven van Harlingen binnen. Met wat stuurmanskunst en oplettend werk van Nienke vonden we een vrije plek helemaal achterin de jachthaven…

Stevige wind uit het westen, de golfjes beginnen kopjes te krijgen. Voor anker liggend tussen schepen in allerlei formaten vormen we een schepenhaag langs de uitgelegde oranje boeien die het wedstrijdveld begrenzen. Op het schip van onze vrienden wachten we tot het skûtsjesilen op het meer zal beginnen. Het geluid van sloepjes en speedbootjes die een plekje zoeken tussen de reeds voor anker liggende schepen klinkt ons, als het gezoem van wespen boven een slagroomtaart, in de oren.

In het woelige water gieren de schepen van links naar rechts op hun ankerkettingen door de vlagerige wind. Regelmatig moet er aan de ankerkettingen gesjord worden om ruimte te scheppen en vrij te blijven van een ander schip. Een lemmeraak die een kleiner schip toestond langszij te komen slaat van haar anker af en ankert een stuk verderop opnieuw, hopend dat het anker nu wel houdt. Sommige kleinere schepen lijken met hun ankerpogingen slecht voorbereid als het gaat om hun ankergerei. Vaak mist de ketting als voorloop of is de ankerlijn te kort waardoor menige ankerpoging mislukt. Sloepen, op zoek naar een ankerplek, varen kriskras tussen de andere boten die al voor anker liggen, nauwelijks acht slaand op ankerlijnen. Een man alleen in een grote sloep presteerde het zijn anker uit te gooien vlak naast het schip van onze vrienden om vervolgens zijwaarts gierend op de wind bijna tegen onze zijkant aan te knallen. In een poging dit laatste te voorkomen gaf de man hard gas vooruit. Terwijl hij over zijn eigen ankerlijn voer, belandde hij vervolgens in de ankerlijn van de boot van onze vrienden. Met vermanende woorden en technische aanwijzingen probeerde onze vriend de schipper te bewegen niet verdere stommiteiten te begaan en schade te voorkomen. Het is een wonder dat de ankerlijnen niet in zijn schroef zijn gedraaid. Hij wist uiteindelijk zijn anker weer binnen te halen en weg te varen. Een aantal meters verderop regelde hij een ‘langszijtje’ bij mensen die hij blijkbaar kende.

Over de wedstrijd zelf kan ik kort zijn, de wind zwakte af en echt spannend werd het niet. De skûtsjes voeren hun verplichte rondjes en Langweer verraste Lemmer door bij Terherne te winnen. Inmiddels een week verder is Lemmer dit jaar overall winnaar geworden en heeft nu de hitte ons de komende dagen in de greep.

De Sneekweek is afgelopen en de rust is weergekeerd, althans de kermis is weg en de stad heeft de meeste van haar muziekpodia verwijderd. De feestgangers zijn vertrokken, het bier is op. Afgezien van de vlootschouw aan het het begin van de Sneekweek proberen we zoveel mogelijk de rest van de Sneekweek te vermijden en zorgen we ervoor dat we elders zijn, ver weg van het feest- gedruis. Het biertje of het glas wijn smaakt ons beter buiten de massaliteit van groepen feestende jongeren. Ik gun het hun van harte en het lijkt erop dat een en ander dit jaar goed is verlopen zonder al te vervelende incidenten door de uitstekende organisatie en voorzorgsmaatregelen. Sneek kan er wat van. De horeca heeft goede zaken gedaan. De terrassen zijn weer wat leger en de winkels open voor die toeristen die Sneek buiten de Sneekweek ook weten te waarderen…….

Het was warm, erg warm, de laatste dagen en we hebben ons teruggetrokken in ons koele huis. Nine Marit ligt onder dak in de loods van de Domp, even rust. Op zo’n warme dag wordt een mens wat sloom, ik ook. Het telefoontje van vrienden aan boord van hun schip op het Küstenkanal in Duitsland was enerzijds wat alarmerend maar ook een kans voor mij op wat ‘beweging in de tent’.

Het gebeurde onverwacht, een knal onder in het voorschip. Bij het binnen varen van de haven dacht onze vriend, de schipper, ergens onderwater tegen aan te zijn gevaren. De knal bleek een andere oorzaak te hebben. De boegschroef deed het niet meer en het begon doordringend naar zuur te ruiken in het schip. Bij onderzoek bleek een accu ontploft te zijn. Één van de twee accu’s die voor in de boeg voor de stroomtoevoer naar de boegschroef moest zorgen. Dit overkwam onze vrienden op hun schip in Duitsland en ze konden best een helpende hand gebruiken in de sluizen onderweg naar Nederland. Nienke bracht me naar Dörpen en ik stapte aan boord bij onze vrienden.

Zonder boegschroef varen met een vele meters lang motorschip was vroeger voor ervaren schippers normaal en ze konden dat ook goed. Gewend aan- en verwend met- die propeller vóór in de punt en hem dan opeens niet meer kunnen gebruiken is wel even iets anders om mee geconfronteerd te worden. Met een hoog vrijboord en wind op je flank is wegvaren vanaf de lagerwal-steiger met alleen een schroef achter je kont, iets wat je moet weten of hebben afgekeken van ervaren beroepsschippers op grote binnenvaartschepen. In de spring achteruit varen, gas eraf, spring los en in de vooruit gas erop, roer een paar slagen naar de wal en een flinke dikke bal op de kont van het schip. Meestal lukt dat redelijk, als het schip van achteren breed genoeg is.

We hadden het geluk om tijdens de tocht van Duitsland naar Delfzijl in- en bij- de sluizen van de Ems niet veel last te hebben van harde zijwind. In Delfzijl zijn ze op een scheepswerf goed verder geholpen bij het herstellen van de schade. Nienke haalde me de volgende dag op.

Het is nog steeds warm, heel warm……

Op die laatste bloedhete dag zaten we in de schaduw achter ons appartement. Plotseling zag Nienke verder op het parkeerterrein bij een auto iets zwarts en het bewoog af en toe. Dichterbij gekomen zagen we dat het een vogel was. We dachten dat hij stervende was. Mogelijk ergens tegenop gevlogen? Zijn familieleden zwenkten en buitelden als acrobaten hoog boven ons, op jacht naar insecten die ze in de vlucht met opengesperde bek probeerden te verschalken. Gierzwaluwen! Het slachtoffer op de grond was duidelijk van hetzelfde soort. Een volwassen vogel, naar het leek, witte bef onder de snavel en de vleugels steken voorbij de staartveren. Mannetje of vrouwtje is niet te bepalen op het uiterlijk.

We waren bezorgd om hem aan te raken, hij kon immers ziek zijn en op dat moment wisten we nog niet dat gierzwaluwen geen vogelgriep krijgen( dat vertelde de mevrouw van de dierenambulance die we later belden ). Hem nu al uit zijn lijden verlossen met ether of een klap van een schop leek ons wat voorbarig. Voorzichtig hebben we het diertje in een plastic opbergdoos met een natte handdoek gezet en op advies van de mevrouw van de dierenambulance met een vochtig wattenstaafje wat druppels water laten drinken. Misschien was deze Gierzwaluw uitgedroogd of bevangen door de hitte. Langzamerhand bewoog hij zijn kopje wat meer en knipperde met zijn bolle oogjes, alsof hij bijkwam uit een coma.

We hebben hem een paar uur rust gegund en pas later op de avond zijn we met hem naar een grasveldje gelopen waar we probeerden hem aan het vliegen te krijgen. Het moet een vreemd gezicht zijn geweest hoe twee mensen om de beurt een zwart ding in de lucht gooiden als was het een papieren vliegtuigje of een spelletje Jeu de boule. Onhandig met zijn vleugels wapperend wist het beestje hoogstens 10-15 meter te overbruggen alvorens in het gras een zachte landing te maken waarbij hij soms op zijn rug met zijn kleine klauwtjes omhoog stilletjes bleef liggen tot we hem weer oppakten. Hij was niet in staat om zijn min of meer opgedrongen vliegles op eigen kracht door te zetten in een vlucht naar hogere luchtlagen, waar zijn maatjes hun aanwezigheid hoog in de lucht luid gierend deelden. We hebben hem daarom maar weer in de doos gezet, met een extra bakje water, waar hij overigens niet van dronk.

De volgend morgen leek onze gierzwaluw, we hadden inmiddels al een innige band met hem opgebouwd, een stuk fitter en alerter. Hij draaide zijn koppie soepel rond en keek ons belangstellend aan, misschien wel met de gedachte ‘heb je misschien iets lekkerders voor me dat een drupje water?’ ‘Een lekkere vlieg of mug, een vette spin is ook prima?’ We hebben hem zijn vlieglessen nog maar eens gegeven, hij kwam wel verder, maar nog steeds vloog hij naar beneden en niet naar boven, de verkeerde kant op, daar waar het gras een einde maakte aan zijn vliegpoging.

Vraag wat te doen? De vogelopvang! Waar zit die in Friesland? Het internet bood uitkomst. Ureterp, de ‘Fugelhelling!’ Daar is ons vriendje nu, samen met inmiddels 80( ja, 80) andere Gierzwaluwen, die in deze week zijn binnen gebracht. Van die 80 Gierzwaluwen zijn de meeste jonge Gierzwaluwen, die nog niet goed kunnen vliegen en te snel door de hitte het nest hebben verlaten. Als deze hete dagen een week eerder waren geweest had mogelijk een dubbele hoeveelheid jonge gierzwaluwen het nest( te vroeg) verlaten. Dit is ongeveer de tijd dat de jongen bijna zo ver zijn om uit te vliegen. ‘Onze’ vogel was volgens de man achter de balie inderdaad een volwassen exemplaar. Te licht, maar had zo te zien niets gebroken. ‘Mogelijk ergens tegen aan gevlogen en een hersenschudding opgelopen’, opperde hij. Nu krijgt hij insecten uit de diepvries om aan te sterken, waarna, eenmaal op gewicht, de vlieglessen opnieuw gestart zullen worden.

Een klap met de schop of een toevallig voorbij komende kat heeft hij overleefd. Nu alleen nog maar afwachten of hij zal herstellen…..

Weer in Friesland.

De lichamelijke nasleep van de COVID infectie die we twee weken geleden opliepen lijkt achter de rug. Mijn reukvermogen is vrijwel als vanouds evenals mijn kuch.

Via dezelfde route die we naar het zuiden reisden, voeren we terug naar het noorden, met o.a. overnachtingen in Leerdam, Vianen, Maarssen en Muiden. In Muiden werden we aangenaam verrast door ons bezoek aan het kasteel, het Muiderslot. De schitterende rijke kruidentuin annex moestuin, aangelegd in vierkante vakken en omgeven door fraaie beukenhagen was een onverwachte ontdekking. Het slot zelf is een prachtig gerestaureerd kasteel waar P.C. Hooft en Floris de Vijfde de bekendste bewoners waren. Het is een Rijksmuseum en zeer de moeite waard om te bezoeken.

Vertrekken uit Muiden naar het Noorden plaatste ons voor een keuze. Ofwel via de oostzijde van Noord Holland, langs Pampus, Edam, Monnickendam, Hoorn naar Enkhuizen en dan verder naar het noorden ofwel langs de randmeren, Ketelmeer, Ketelbrug naar Urk en Stavoren. Het weerbericht voorspelde weinig wind uit het zuidwesten, dat bleek vroeg in de ochtend in Muiden niet zo te zijn. De wind was eerder West en kroop naar een 3 Bf. We besloten toch maar over de Randmeren te gaan en dat was een goede keuze. Een flink stuk varen met een prachtig einddoel, de IJsseldelta. Laat in de middag arriveerden we bij ons geheime aanleg-plekje achter een van de eilanden. Er bleken slechts enkele schepen te liggen en van de schepen die er lagen vertrokken ook nog een aantal aan het einde van de middag.

In de avond zakte de wind volledig in en beleefden we een zonsondergang uit de reclamefolders. Alle tinten rood, oranje en blauw, met elkaar vechtend in helderheid boven de inmiddels verdwenen zon achter de horizon.

Ons plan was om de volgende ochtend extra vroeg om 6 uur te vertrekken met het idee dat de wind zich nog een poosje gedeisd zou houden. Dat klopte deels. Op het Ketelmeer was het nog mooi varen. Na de Ketelbrug begon de ellende. Er stond een korte hoge golfslag uit het noordwesten bij een westelijke wind die niet eens zo sterk leek, Bf 3 volgens post IJsselmeer, misschien in de vlagen bijna Bf 4. Nine Marit bonkte als een koppige ezel en de ruitenwissers moesten aan vanwege het overspattende water. Richting het Noorden varen in plaats van naar het West-Noordwesten betekende golven van opzij en dat aan lager wal. Nu kan ons bootje het wel hebben, maar om 3-4 uur richting Stavoren over een buckelpiste te varen is niet ons ‘kopje thee’. Toen we Urk dwars hadden, hebben we een snelle draai over stuurboord gemaakt toen een paar aanrollende golven even wat minder steil leken. Met de golven op de kont, een stuk rustiger rollend, voeren we de haven van Urk binnen, waar we aan de wachtsteiger voor de sluis een uur moesten wachten voordat we om 9 uur gesluisd werden. Met een verval van bijna 6 meter zijn we in de polder gedropt. Varen door de polder was een verademing na het wildwatervaren op het IJsselmeer. Bij Lemmer in de sluis werden we eveneens met 5-6 meter verval omhoog geborreld, als waren we koffie in de percolator op het gas. Vrijwel aan de overkant werden we nogmaals gesluisd door de Lemmer-sluis, verval 20 cm naar beneden.

We vonden een prima plekje in de kom na de sluis. Ja, er was een terras, met heel rustige gasten, niet van die lallende types. We sliepen als twee eendjes op een vlot, hun snavels tussen de veren…

Alles doet het, de waterpomp doet het, het pompje in de douche doet het, de elektronica doet het, de motor doet het, alles doet het aan boord van de Nine Marit. De laatste weken hebben we nog niet eerder zoveel complimenten gekregen over het schip. Waarom wij nu zelf fysiek de vlag wat moeten laten hangen is me niet duidelijk. ‘De wetmatigheid van het verschuiven der dingen, niets blijft op zijn plek’, vrij naar de bekende stelling ‘Panta Rhei, Alles stroomt’ van De Griekse filosoof Heraclites(P.)

De COVID infectie die we opliepen begint zijn onprettige effecten op onze lijven geleidelijk te verliezen. Het is net als het vlammetje van een theelicht dat op de laatste druppels waxine probeert nog even op te flikkeren. Periodes van zich goed voelen, wisselen af met periodes weinig energie, verstopte neuzen en irritante hoest. Maar er zit een opgaande lijn in. We kunnen ruiken, we kunnen proeven, we kunnen ademen, we kunnen zingen ( vader Jacob, vader Jacob, slaapt gij nog?…… en dat in canon)….?

Deze trip met ons schip, is er een van uitersten, niet eerder was er zoveel anders en ook niet anders. Geen lange tocht naar Denemarken en Duitsland, geen grootste prestaties met tochten over groot water maar daarentegen, een korte oversteek naar Schiermonnikoog, keutelen langs riviertjes en kanalen, plaatsjes in het zuiden van het land en tot nu een bezoek aan het Grevelingenmeer en de Biesbosch.

Breda beloofde in de Havengids een prachtige en heerlijke ligplaats midden in het centrum. Dat hebben we geweten. De rustige passanten-steiger die de havenmeester telefonisch beloofde bleek volledig bezet met scheepjes waar duidelijk niemand in tijden aan boord was geweest, hij ook niet. Waarschijnlijk passanten met een dubbele agenda of een goede ‘verstandhouding’ met de havenmeester. We zijn dus maar een stukje verder door gevaren. De Nine Marit tussen een rijtje stootpalen langs de peilers van een loopbrug door geperst, belandden we uiteindelijk in een havendeel waar alleen de draaimolen ontbrak, het leek wel kermis …overal licht, de kerst- verlichting in de bomen hing er nog. De haven was rondom volledig ingepakt met terrassen die, naarmate de avond vorderde gevuld waren met lallende feestgangers. In de richting van de overigens fraaie kerk, bleek de markt rond de kerk een voortzetting van het feest-terrein. Het was vrijdagavond en dat moest gevierd worden…. Uitbundig ….. We werden vergast op een boem-boem dreun vanuit een discotheek in een zijstraat die onze vrienden, met hun wat minder goed tegen geluid geïsoleerde schip, dwong om voor de nacht een stuk verder op de kade af te meren. Dankzij mijn gehoorbellen die ik ‘s nachts uit doe had ik er betrekkelijk weinig las van. Nienke met haar goede oren, wist alles wat dicht kon op ons schip dicht te pleisteren zodat het ook in haar oren nog acceptabel was te verdragen. Volgens onze vrienden ging het feest nog tot na 3 uur door. De volgende ochtend bleek de straat bezaaid met troep, lege kapotte plastic glazen, papier, lege plastic zakken, sigarettenpeuken. Wat me bevreemde was de grote hoeveelheden bovenmatige grote, gek genoeg, lege condooms die hier en daar tussen de rotzooi lagen. Het leken wel ballonnen. Zijn Brabantse mannen anders geschapen dan mannen in het noorden?

Overigens, de straatveger die ik aansprak vond de hoeveelheid troep ongeveer normaal en toonde weinig verontwaardiging. Had hij tenminste wat te doen.

Ik was onderweg met een doel toen ik die ochtend de stad in liep. In de veronderstelling dat we deze zomer niet in ‘s Hertogenbosch zouden afmeren, kreeg ik ongelofelijke trek in Bosschebollen. Obsessief mag ik wel zeggen, ‘s Nachts in bed al kon ik de slaap niet vatten, ik zag alleen maar dikke glanzende Bosschebollen. Nu is Breda geen Den Bosch, dat is waar, maar de ‘B’ zit in de naam en in de Bollen. Dus ging ik op zoek naar een Bakkerij, een BanketBakkerij. Ook allemaal ‘B’ s. Een goed voorteken. Ik vond er een, aan de andere kant van het centrum, ruim 15 minuten lopen, voorbij de kerk naar het zuiden. Daar aangekomen, ‘Helaas meneer, het is deze week de ‘week van Éclairs’ ( iets met bananen,slagroom en chocolade, een soort uitgegleden Bosschebollen) en we bakken deze week geen Bosschebollen’. ‘Anders wel hoor’, maar ik weet een Bakkerij waar u ze wel kunt kopen’. Huppelend van enthousiasme hoor ik haar uit waar dat dan wel mocht zijn. ‘Wel meneer, het is wat lastig uit te leggen, maar het is in de buurt van de kerk, in de Veemarktstraat, Banketbakkerij Haanen’.’Dus in de buurt van de kerk, die kerk waar ik ruim 15 minuten geleden langs liep’, stelde ik nuchter vast….

Ze waren lekker de Bredase Bosschebollen. Drie ‘B’ s, maar nu geen rare associaties maken……..