Noord Holland, nieuw en oud land

Vanuit ons varend buitenhuis, kijken we naar het zuiden uit op drie draaiende molens van de Zaanse Schans. Het mini-steigertje biedt net plaats aan de twee gebroederlijk naast elkaar gelegen schepen van ons en onze vrienden. NoordHolland is voor ons grotendeels een onbekend vaargebied. Na een rustige oversteek over het IJsselmeer lieten we ons bij Den Oever in de binnen-sluis 5 meter naar beneden zakken. Vervolgens voeren we een slinger koers langs ondieptes gemarkeerd door slecht zichtbare stokken. Het Robbenoord-bos bezorgde ons een wat spookachtig gevoel, alsof er enge dingen te vrezen waren. We waren blij verderop weer in het open veld te varen met uitzicht over de weidse landerijen. Dit noordelijk stukje Noord-Holland laat een enigszins verwaarloosde indruk achter door de vele plekken met achterstallig onderhoud. Tijdens de korte maar heftige storm die we op het Amstelmeer mochten meemaken, lagen we aan hogerwal met dubbele lijnen aan een steiger in het zuid-westen van het meer bij de Ulkesluis. In de rondlopende steiger bleken de bolders ‘bevestigd’ op vrijwel losliggende planken, in eerdere tijden los gerukt van de betonnen palen en verbindingsbalken. Voor onze gemoedsrust hebben we de landvasten tussen de planken door maar om de verbindingsbalken gebonden.

Op weg naar het zuiden, meerden we een dag later even af in Kolhorn, een fraai oud zuiderzeedorp, dat vroeger bekend stond om de visserij op ansjovis. De man van de watersportwinkel op de dijk beklaagde zich over de gemeente die geen goede zorg bood. Het authentieke West-Friese dorp en de omgeving zou met wat meer zorg en aandacht aantrekkelijker te maken zijn en meer toeristen kunnen trekken. Over het Noord-Hollands kanaal voeren we na een overnachting in Schoorldam naar Alkmaar. Geleidelijk kwamen we in een landschappelijk aardiger gebied. Aan stuurboord de duinen, aan bakboord het lager gelegen land, de geestgronden. Via de waterkaarten.app kregen we bij naderen van een brug telkens een melding dat als we akkoord gingen de brug voor ons geopend zou worden. Blijkbaar worden we via de app gevolgd om vlotte doorstroom te creëren. Ik vermoed dat die functie vooral handig is voor de beroepsvaart. Overigens, erg druk was het niet op het kanaal, deze belangrijke verbinding tussen Den Helder en het Noordzee-kanaal.

Alkmaar is leuk, een mooie stad met veel water, grachten, steegjes, winkeltjes, ophaalbruggen, en een schitterende Waag. De kaasmarkt is beroemd en wordt dankzij Corona voorlopig niet overspoeld met buitenlanders. De kazen lagen zeker nog in het pakhuis, want die zagen we ook niet. Het havenkantoor is een juweeltje, we mochten daar vlakbij aan de Bierkade de nacht doorbrengen, met als extra cadeautje het geraas van langs scheurend verkeer. Het café op de hoek serveert cappuccino. Een plek om flink bier in te nemen heb ik niet gezien.

In de grachten waren alternatieve ligplaatsen, maar daar was een aparte opening van een brug voor nodig en draaien in een smalle gracht met een 12 meter schip is lastig. Ondanks het lawaai waren we redelijk uitgeslapen en vertrokken we de volgende dag uit deze mooie stad richting het zuiden. Het Alkmaardermeer doorkruisend kwamen we geleidelijk op breder vaarwater waar langs de wallenkanten steeds duidelijker werd dat we de Zaanstreek binnen voeren. De huizen hebben de voor deze streek zo typerend groen geschilderde houten gevels met wit geschilderde sierlijk uitgezaagde daklijsten en rode dakpannen.

Ons plekje aan de Zaanse Schans geeft ons een uniek uitzicht op de molens. Het is nu windstil. De molenaar van een van de molens heeft, optimist als hij is, de zeilen alvast maar uitgerold. Ooit stonden er in deze streek 1100 molens, waarvan 600 werkend. Behalve graanmolens, waren er houtzaagmolens, oliemolens, snuiftabak-molens en onder andere papiermolens.

Het is stil. Een sleepboot trekt een aantal platte laad-bakken met containers vol cacaobonen richting een chocolade-fabriek. Waarschijnlijk overgeladen van een vrachtschip in de Amsterdamse haven. Er hangt een zoete chocoladegeur, een geur die me doet denken aan de zelfgemaakte warme chocolademelk die mijn moeder vroeger maakte. Het is nog te vroeg voor toeristen. Uitkijkend over de brede Zaan, verwonder ik me over deze oude plek van nijverheid, waar nu nog slechts enkele van de vele monumenten staan te stralen….

P.S. Het molenmuseum is de moeite waard!